lawas

Cebuano Word: lawas — body; physical form of a person or animal; also an organized group or main part of something

1. Part of speech, meaning, usage, and example sentences

• Noun (physical body): lawas sa tawo — the human body.
  • Example: Ang lawas kinahanglan og pahulay. — “The body needs rest.”
• Noun (organized group/main part): lawas lehislatibo — legislative body.
  • Example: Ang lawas lehislatibo nag-apruba sa balaod. — “The legislative body approved the law.”

2. Singular & plural forms

• Singular: lawas — “body”
• Plural: mga lawas — “bodies”

3. Where to use this word in a sentence

• Subject: Ang lawas luya kon kulang sa tulog. — “The body is weak when lacking sleep.”
• Object: Bantayi ang lawas sa pagkaon nga himsog. — “Watch the body with healthy food.”
• Complement/locative: Daghang bahin sa lawas ang masakiton. — “Many parts of the body are aching.”

4. Common collocations

• lawas ug huna-huna — body and mind
• sakit sa lawas — body pain
• lawas nga lig-on — strong body
• temperatura sa lawas — body temperature
• mga lawas sa tubig — bodies of water (figurative)

5. Detailed usage

• Describes anatomy (lawas sa isda), health (ampingi ang lawas), or organizational entities (lawas magbabalaod).
• Pairs with verbs: atiman (take care), kusog (strengthen), sakit (ache).
• Figurative idiom: “Lawas nagtuo, huna-huna nagduda.” — “Body believes, mind doubts.”

6. Common mistakes to watch for

• Saying lawas-es for plural; use mga lawas.
• Mixing up lawas (body) with lawas-non (bodily) in formal writing.
• Forgetting markers: sakit lawas ❌ → sakit sa lawas ✅.
• Leaving out nga after adjectives: bug-at lawas ❌ → bug-at-ng lawas ✅.

7. Conversational phrases

1. Himsog imong lawas karon? — “Is your body healthy now?”
2. Sakit akong lawas tibuok adlaw. — “My whole body hurts all day.”
3. Ampingi ang imong lawas, palihug. — “Please take care of your body.”
4. Init ang lawas kon taas ang hilanat. — “The body is hot when fever is high.”
5. Liko-liko og lawas sa ehersisyo. — “Twist your body in exercise.”

8. Conversation exchanges

Exchange 1
A: Unsa’y imong gibati sa lawas?
B: Medyo kapoy ug bug-at.

Exchange 2
A: Kinsa’y nag-masahe sa imong lawas?
B: Akong igsoon ra.

Exchange 3
A: Unsa’y paborito nimo nga ehersisyo sa lawas?
B: Jogging ug stretching.

Exchange 4
A: Ngano nga nag-katol imong lawas?
B: Tingali tungod sa alerhiya.

Exchange 5
A: Kanus-a mo-relax ang lawas nimo?
B: Kada Domingo sa hapon.

Questions

Q1 Asa nimo gibati ang sakit sa lawas?

• Gibati nako ang sakit sa lawas sa likod.
• Sa likod gibati sakit lawas nako ang.
• Ang sakit sa lawas gibati likod nako sa.

Q2 Unsa’y paagi nga palig-on sa lawas?

• Palig-on sa lawas ang regular nga ehersisyo.
• Ang regular ehersisyo palig-on sa lawas ang.
• Palig-on sa ang lawas regular ehersisyo.

Q3 Kinsa ang mo-check sa imong lawas ugma?

• Si Dr. Reyes ang mo-check sa imong lawas ugma.
• Ugma si Dr. Reyes mo-check ang sa lawas.
• Ang si Dr. Reyes ugma lawas mo-check imong.

Q4 Kanus-a nimo gi-exercise ang lawas?

• Kanus-a nimo gi-exercise ang lawas? ✅ (correct question repeated)
• Gi-exercise nimo kanus-a ang lawas. ❌
• Ang lawas gi-exercise nimo kanus-a. ❌

Q5 Ngano nga nag-kalintura imong lawas?

• Nag-kalintura ang lawas tungod sa impeksyon.
• Tungod sa impeksyon nag-kalintura lawas ang.
• Ang lawas tungod sa nag-kalintura impeksyon.

Correct sentences

• Q1 correct: Gibati nako ang sakit sa lawas sa likod.
• Q2 correct: Palig-on sa lawas ang regular nga ehersisyo.
• Q3 correct: Si Dr. Reyes ang mo-check sa imong lawas ugma.
• Q4 correct: Kanus-a nimo gi-exercise ang lawas?
• Q5 correct: Nag-kalintura ang lawas tungod sa impeksyon.

Explanations

• Q1: Order is verb–object–location; it clearly says pain is felt in the back.
• Q2: Puts the remedy (regular exercise) first, then links to body strengthening.
• Q3: Si + name starts subject; ang marks him as the checker.
• Q4: Cebuano questions start with Kanus-a; pronoun + verb + object follow.
• Q5: Cause phrase tungod sa impeksyon comes before verb + subject for clarity.