Cebuano word: napulog duha — “twelve”
1. Part of speech, meaning, and example sentences
- Part of speech: numeral / determiner (cardinal)
- Meaning: the quantity 12
Example sentences
- Napulog duha ka estudyante ang nadawat sa scholarship. – Twelve students received the scholarship.
- Nag-order ko og napulog duha ka siomai. – I ordered twelve siomai.
- Napulog duha ra ko ka minuto nag-hulat. – I waited only twelve minutes.
2. Cebuano or Spanish?
- napulog duha – native Cebuano compound form
- dose – Spanish-based form for “twelve”
3. How the two systems are typically used
- Counting everyday objects or people: native form (napulog duha ka bata).
- Telling time: Spanish dominates (alas dose = 12 o’clock).
- Money amounts, measurements, phone digits: usually dose or English “twelve.”
- Ordinals (< 100): native root with ika- → ika-napulog duha (“twelfth”).
- Informal chat: both appear, but the shorter Spanish word is common for speed; native form is always correct.
4. Detailed usage notes
- Pattern: napulog duha ka + noun → Napulog duha ka tiket ang among gipalit.
- Without ka in fixed phrases: napulog duha ra (“only twelve”), napulog duha pa (“twelve more”).
- Frequency adverb: Napulog duha ka beses siya nag-praktis matag bulan. – He practises twelve times a month.
- Ordinal: ika-napulog duha – the twelfth.
- Place the numeral directly before ka and the noun; do not reverse it.
5. Five common pitfalls
- Dropping the classifier (✗ napulog duha mansanas → ✓ napulog duha ka mansanas).
- Adding a second plural marker (✗ napulog duha ka mga tawo).
- Mixing dose inside an otherwise native-number sentence.
- Reversing order (✗ mansanas napulog duha ka).
- Using napulog duha when an ordinal is needed (✗ sa napulog duha adlaw → ✓ sa ika-napulog duha ka adlaw).
6. Common collocations
- napulog duha ka + noun – twelve …
- napulog duha ra – only twelve
- napulog duha pa – twelve more
- ika-napulog duha – the twelfth
- sa napulog duha ka buwan – in twelve months
7. Typical learner mistakes / things to watch for
- Saying napulog duha for the digits “12” in phone numbers; speakers prefer dose or English “twelve.”
- Mispronouncing the glottal stop before duha; say /na-pu-log du-ha/.
- Forgetting the linker in fast speech (napulog duha’g for napulog duha og).
- Borrowing Tagalog order (Labindalawang libro …) in Cebuano sentences.
- Overusing exact numbers where approximate words (mga, hapit) sound kinder.
8. Five handy conversational phrases
- Napulog duha ra mi kabuok karon. – There are only twelve of us now.
- Pwede ko mangayo og napulog duha pa ka kutsara? – May I have twelve more spoons?
- Napulog duha na lang ang nahibilin. – Only twelve are left.
- Magkita ta mga napulog duha ka oras gikan karon. – Let’s meet about twelve hours from now.
- Napulog duha ka beses nako gisulayan, nakaya ra gyud! – I tried twelve times and finally managed!
9. Five short dialogue exchanges
- A: Tag-pila ang napulog duha ka saging?
B: Kuarenta-sais pesos ra ang napulog duha.
— “How much are twelve bananas?” — “Just forty-six pesos for all twelve.” - A: Napulog duha ba ka adlaw ka mag-bakasyon?
B: Oo, napulog duha ra ko ka adlaw libre.
— “Are you on vacation for twelve days?” — “Yes, I’m free for exactly twelve days.” - A: Naa kay napulog duha ka tiket?
B: Wala, napulog usa ra ang nabilin.
— “Do you have twelve tickets?” — “No, only eleven are left.” - A: Napulog duha na ka tuig sukad ta nagkaila, noh?
B: Sakto, napulog duha ka tuig na gyud.
— “It’s been twelve years since we met, right?” — “Correct, twelve years indeed.” - A: Mopalit ta og napulog duha ka botelya?
B: Basig sobra; napulo ra siguro.
— “Shall we buy twelve bottles?” — “Maybe that’s too many; ten might do.”
10. Multiple-choice dialogue questions
Q1. Napulog duha ba ka libro imong gipalit?
A. Napulog duha ka libro akong gipalit.
B. Gipalit ko napulog duha ka libro.
C. Libro napulog duha ka akong gipalit.
Q2. Napulog duha ba mo ka adlaw mag-puyo dinhi?
A. Dinhi napulog duha ka adlaw mo mag-puyo.
B. Mag-puyo dinhi mo napulog duha ka adlaw.
C. Mo mag-puyo dinhi napulog duha ka adlaw.
Q3. Napulog duha ba ka bata ang nag-dula sa gawas?
A. Sa gawas nag-dula napulog duha ka bata.
B. Ang napulog duha ka bata nag-dula sa gawas.
C. Nag-dula napulog duha ka bata sa gawas.
Q4. Napulog duha ba ta ka botelya ang paliton?
A. Ta napulog duha ka botelya paliton.
B. Botelya napulog duha ka paliton ta.
C. Paliton ta napulog duha ka botelya.
Q5. Napulog duha ba sila ka beses ni-adto didto?
A. Napulog duha ka beses sila didto ni-adto.
B. Ni-adto sila didto napulog duha ka beses.
C. Didto sila napulog duha ka beses ni-adto.
Answer Key
- Q1 – A Proper declarative order: numeral phrase napulog duha ka libro before the verb; other options scramble elements.
- Q2 – B Follows verb + place + subject + numeral phrase; A and C misplace subject or auxiliary.
- Q3 – B Fronted subject Ang napulog duha ka bata then verb is idiomatic; A and C dislocate adverbials.
- Q4 – C Imperative pattern “Paliton ta” plus object; A and B split or misorder verb and object.
- Q5 – B Frequency phrase at sentence end flows naturally; A and C invert clause parts awkwardly.