▸ 1. Part of Speech & Meaning
• Part of speech: numeral / determiner
• Meaning: “fifteen”
Napulog lima ka estudyante ang mipasar sa eksámen.
→ Fifteen students passed the exam.
Nag-order ko og napulog lima ka empanada.
→ I ordered fifteen empanadas.
Napulog lima ra ko ka minuto nag-hulat.
→ I waited only fifteen minutes.
▸ 2. Native or Spanish?
- Native (Cebuano): napulog lima
- Spanish-based: kinse
▸ 3. Typical Usage — Native vs. Spanish
| Context | Native (napulog lima) | Spanish (kinse) |
|---|---|---|
| Everyday counts | ✓ | — |
| Time (24-hour) | — | “kinse” rarely (people say alas tres etc.) |
| Money / phone digits | — | ✓ |
| Ordinal | ika-napulog lima | Spanish ordinals seldom used |
▸ 4. How to Use napulog lima
napulog lima ka + Noun
Napulog lima ka tiket among gipalit.
- Short forms: napulog lima ra (only 15) / napulog lima pa (15 more)
- Frequency: Napulog lima ka beses siya mi-bisita sa usa ka tuig.
- Ordinal: ika-napulog lima = 15ᵗʰ
▸ 5. Five Common Pitfalls
- Missing ka: ✗ napulog lima mansanas
- Double plural: ✗ napulog lima ka mga tawo
- Mixing kinse in the same “native” sentence
- Reversed order: ✗ mansanas napulog lima ka
- Cardinal vs. ordinal confusion
▸ 6. Quick Collocations
- napulog lima ka ___ — fifteen …
- napulog lima ra — only 15
- napulog lima pa — 15 more
- ika-napulog lima — 15ᵗʰ
- sa napulog lima ka adlaw — in fifteen days
▸ 7. Learner Alerts
- Phone digits: most say kinse / “fifteen,” not napulog lima.
- Pronounce: /na-pu-log LI-ma/ (light g).
- Avoid Tagalog labinlima.
- Use mga, hapit for approximation.
▸ 8. Ready-Made Phrases
• Napulog lima ra mi kabuok karon.
• Pwede ko mangayo og napulog lima pa ka kutsara?
• Napulog lima na lang ang nahibilin.
• Magkita ta mga napulog lima ka oras gikan karon.
• Napulog lima ka beses nako gisulayan—nakaya, gyud!
▸ 9. Mini-Dialogues (Cebuano ⇄ English)
| # | A (Question) | B (Answer) |
|---|---|---|
| 1 | Tag-pila ang napulog lima ka mangga? | Nobenta pesos ra tanan. |
| How much for 15 mangoes? | Only ₱90 total. | |
| 2 | Napulog lima ba ka adlaw ka mag-bakasyon? | Oo, napulog lima ra ko ka adlaw libre. |
| Vacation for 15 days? | Exactly fifteen days. | |
| 3 | Naa kay napulog lima ka tiket? | Wala, napulog upat ra ang nabilin. |
| Do you have 15 tickets? | Only 14 left. | |
| 4 | Napulog lima na ka tuig ta nag-kaila, noh? | Sakto, napulog lima ka tuig na gyud. |
| Been 15 years, right? | Yes, fifteen years indeed. | |
| 5 | Mopalit ta og napulog lima ka botelya? | Murag daghan; dose lang siguro. |
| Buy 15 bottles? | Seems many; maybe twelve. |
▸ 10. Multiple-Choice Questions
Q1. Napulog lima ba ka libro imong gipalit?
A. Libro napulog lima ka akong gipalit.
B. Napulog lima ka libro akong gipalit.
C. Gipalit ko napulog lima ka libro.
Q2. Napulog lima ba mo ka adlaw mag-puyo dinhi?
A. Mag-puyo dinhi mo napulog lima ka adlaw.
B. Dinhi napulog lima ka adlaw mo mag-puyo.
C. Mo mag-puyo dinhi napulog lima ka adlaw.
Q3. Napulog lima ba ka bata ang nag-dula sa gawas?
A. Sa gawas nag-dula napulog lima ka bata.
B. Nag-dula napulog lima ka bata sa gawas.
C. Ang napulog lima ka bata nag-dula sa gawas.
Q4. Napulog lima ba ta ka botelya ang paliton?
A. Ta napulog lima ka botelya paliton.
B. Botelya napulog lima ka paliton ta.
C. Paliton ta napulog lima ka botelya.
Q5. Napulog lima ba sila ka beses ni-adto didto?
A. Didto sila napulog lima ka beses ni-adto.
B. Napulog lima ka beses sila didto ni-adto.
C. Ni-adto sila didto napulog lima ka beses.
▸ Answer Key
- Q1 → B — Numeral phrase before subject + verb; A & C scramble parts.
- Q2 → A — Order “verb + place + subject + numeral” is idiomatic.
- Q3 → C — Fronted subject Ang napulog lima ka bata then verb is natural.
- Q4 → C — Imperative Paliton ta followed by object; other choices mis-order.
- Q5 → C — Frequency phrase at the end flows smoothly; others invert clause parts.
