baboy

Cebuano Word: baboy — pig; pork (meat of pig)

1. Part of Speech, Meaning, Usage, and Example Sentences

• Part of speech: noun
• Meaning:
  1. A domestic pig or hog (live animal).
  2. The flesh of the pig when used for food (pork).
• Usage examples:
  • Ang baboy nag-ukay sa yuta. — “The pig is rooting in the soil.”
  • Nagluto sila og baboy para sa panihapon. — “They are cooking pork for dinner.”

2. Singular & Plural Forms

• Singular – baboy
• Plural – mga baboy (never baboys)

3. Where You Would Use the Word in a Sentence

• Subject: Ang baboy dali modako kung sakto ang pagkaon. — “A pig grows fast if fed properly.”
• Object: Palita ang baboy sa merkadong presko. — “Buy the pork at the fresh market.”
• Locative / complement: Daghang baboy sa umahan. — “There are many pigs on the farm.”

4. Common Collocations

• preskong baboy — fresh pork
• baboy sa bukid — free-range pig
• mga baboy sa balay — backyard pigs
• lechong baboy — roasted pig
• baboy ug manok — pork and chicken

5. Detailed Usage

• Dual sense: One word covers both the live animal and the meat. Context clarifies.
• Specific parts: tiil sa baboy (pig’s feet), tiyan sa baboy (pork belly).
• Verbs often paired: mopa-kaon (feed), mo-ihaw (slaughter), luto (cook), palit (buy).
• Cultural note: Lechon baboy is a festive whole roast pig popular at celebrations.

6. Common Mistakes to Watch For

• • Writing baboys for plural instead of mga baboy.
• • Dropping ang / og / sa when baboy is subject or object.
• • Skipping nga after adjectives (dako baboy ❌ → dakong baboy ✅).
• • Confusing baboy (pig) with babaye (woman) due to similar sound.

7. Conversational Phrases

1. Tag-pila ang baboy? — “How much is the pork?”
2. Presko ba ang baboy? — “Is the pork fresh?”
3. Daghan pa’g baboy sa kulungan. — “There are still many pigs in the pen.”
4. Lutua ang baboy og humba. — “Cook the pork as humba.”
5. Ang baboy nag-langoy sa lapok. — “The pig is wallowing in mud.”

8. Everyday Conversation Exchanges

Exchange 1
A: Asa ka mopalit og baboy?
B: Sa merkado sa lungsod.

Exchange 2
A: Kinsa ang nag-atiman sa mga baboy?
B: Ang among tatay.

Exchange 3
A: Unsa’y paboritong putahe sa baboy nimo?
B: Adobong baboy gyud ko.

Exchange 4
A: Ngano nga saba kaayo ang kulungan sa baboy?
B: Gutom na sila, nangayo’g feed.

Exchange 5
A: Kanus-a mo-ihaw og baboy para sa pista?
B: Sa gabii pa sa bisperas.

Question–Answer Exercise

Part 1 – Five Questions

1. Asa gi-butang ang baboy sa freezer?
   A. Gi-butang ang baboy sa freezer.
   B. Sa freezer gi-butang ang baboy.
   C. Ang baboy sa freezer gi-butang.
2. Unsa’y gipalit nga baboy?
   A. Gipalit ang belly nga baboy.
   B. Sa baboy gipalit ang belly.
   C. Ang belly gipalit nga baboy.
3. Kinsa ang mo-luto og baboy ugma?
   A. Si Marco ang mo-luto og baboy ugma.
   B. Ugma si Marco mo-luto ang sa baboy.
   C. Ang si Marco ugma mo-luto og baboy.
4. Kanus-a nimo gi-marinate ang baboy?
   A. Kanus-a nimo gi-marinate ang baboy.
   B. Gi-marinate nimo kanus-a ang baboy.
   C. Ang baboy gi-marinate nimo kanus-a.
5. Ngano nga nag-mahal ang baboy?
   A. Tungod sa taas nga feed nag-mahal ang baboy.
   B. Ang baboy tungod sa taas nga feed nag-mahal.
   C. Nag-mahal tungod sa taas nga feed ang baboy.

Part 2 – Correct Answers

1. Correct sentence: B — Sa freezer gi-butang ang baboy.
   • Location phrase first, then verb + subject: natural Cebuano order.
2. Correct sentence: A — Gipalit ang belly nga baboy.
   • Verb leads; specifies that pork belly was bought.
3. Correct sentence: A — Si Marco ang mo-luto og baboy ugma.
   • Si marks the name; ang shows he is the cook.
4. Correct sentence: A — Kanus-a nimo gi-marinate ang baboy.
   • Question word “Kanus-a” starts; pronoun + verb + object follow.
5. Correct sentence: A — Tungod sa taas nga feed nag-mahal ang baboy.
   • Cause phrase in front; verb-subject sequence after.