1 Part of Speech, Meaning, and Example Sentences
- Part of speech: noun
- Meanings:
- month – a calendar unit of roughly thirty days
- moon – Earth’s natural satellite (context decides which sense)
Example sentences
- Usa ka bulan ra ang akong bakasyon. – My vacation is only one month.
- Nindot tan-awon ang bulan karong gabii. – The moon looks beautiful tonight.
- Kada bulan mi mag-report sa among progreso. – We give a progress report every month.
- Sunod nga bulan, mosugod ang klase. – Classes start next month.
- Ang tubig misidlak ilawom sa hayag nga bulan. – The water glimmered under the bright moon.
2 Points to Keep in Mind (Days-/Time-Related Vocabulary)
- Number + ka bulan shows a duration: tulo ka bulan = three months.
- For sequence, Cebuano uses sunod nga bulan (next month), niadtong miaging bulan (last month).
- Bulan differs from day names (e.g., Lunes)—it is a time unit, not a specific weekday.
- A reduplicated form bulan-bulan can emphasize regularity (“monthly”).
- Stress the second syllable: bu-LAN.
3 Common Collocations
- usa ka bulan – one month
- duha ka bulan – two months
- sunod nga bulan – next month
- kada bulan / bulan-bulan – every month
- tibuok bulan – the whole month
4 Typical Sentence Position
- After numerals or quantifiers: lima ka bulan.
- Inside prepositional phrases: sa sunod nga bulan.
- Occasionally fronted for emphasis: Karong bulan daghan kong trabaho.
5 Five Everyday Conversational Phrases
- Unsa may imong plano karong bulan? – What’s your plan this month?
- Natapos niya sa usa ka bulan ang report. – He finished the report in a month.
- Maghulat lang ta hangtod sunod nga bulan. – Let’s wait until next month.
- Dako ang bayronon kada bulan. – The monthly bills are big.
- Nindot ang bulan sa Pasko—puno og kalihokan. – December (the Christmas month) is lively—full of activities.
6 Five Simple Conversation Exchanges
- A: Pila ka bulan ka mag-stay sa Bohol?
B: Duha ka bulan ra.
(A: How many months will you stay in Bohol? / B: Just two months.) - A: Human na ba nimo ang project?
B: Dili pa—sunod nga bulan pa mahuman.
(A: Have you finished the project? / B: Not yet—it’ll be done next month.) - A: Libre ka ba karong bulan?
B: Wala, puno kaayo akong schedule.
(A: Are you free this month? / B: No, my schedule is very full.) - A: Kanus-a ta mag-meeting?
B: Sa ikaduhang bulan sa tuig.
(A: When shall we meet? / B: In the second month of the year.) - A: Makita ba nato ang super-moon?
B: Oo, sa katapusan nga bulan sa tuig.
(A: Can we see the super-moon? / B: Yes, in the last month of the year.)
7 Multiple-Choice Dialogue Questions
Q1. Unsa imong buhaton karong bulan?
A. Karong bulan buhaton nako ang report.
B. Nako karong bulan ang report buhaton.
C. Buhaton nako ang report karong bulan.
Q2. Pila ka bulan kinahanglan para mahuman?
A. Kinahanglan ko duha ka bulan para mahuman.
B. Duha ka bulan ko kinahanglan para mahuman.
C. Para mahuman kinahanglan duha ka bulan ko.
Q3. Nagsugod ba ang klase sunod nga bulan?
A. Nagsugod ang klase sunod nga bulan.
B. Sunod nga bulan nagsugod ang klase.
C. Ang klase sunod nga bulan nagsugod.
Q4. Gi-unsa nimo pag-plano sa tibuok bulan?
A. Sa Lunes gihimo nako ang pag-plano tibuok bulan.
B. Pag-plano nako gihimo sa Lunes tibuok bulan.
C. Gihimo nako sa Lunes ang pag-plano tibuok bulan.
Q5. Mobalik ba siya pagkahuman sa usa ka bulan?
A. Siya mobalik pagkahuman sa usa ka bulan.
B. Pagkahuman sa usa ka bulan siya mobalik.
C. Mobalik siya pagkahuman sa usa ka bulan.
Answer Key (with brief explanations)
- Q1 – Correct: C
Verb “buhaton nako” + object + time phrase “karong bulan” follows the usual declarative order. - Q2 – Correct: A
Predicate “Kinahanglan ko” precedes duration “duha ka bulan,” then purpose clause—clear and natural. - Q3 – Correct: B
Time phrase “Sunod nga bulan” can start, followed by verb + subject “nagsugod ang klase.” - Q4 – Correct: C
Verb “gihimo nako” + time marker “sa Lunes” + object “ang pag-plano tibuok bulan” flows smoothly. - Q5 – Correct: A
Verb + subject + time clause gives a straightforward affirmative answer.
