1 Part of Speech, Meaning, and Example Sentences
- Part of speech: noun (common)
- Meaning: “buntag” – morning; the period from dawn until before noon
Example sentences
- Maayong buntag! – Good morning!
- Mata ko sayo sa buntag para mag-jogging. – I wake up early in the morning to jog.
- Init kaayo ang adlaw karong buntaga. – The sun is very hot this morning.
2 Points to Keep in Mind (Days/Time Vocabulary)
- Combine buntag with a specific day: Sa Lunes sa buntag – on Monday morning.
- Add karong (this) or niadtong (last) for reference: karong buntaga – this morning.
- Do not confuse buntag with udto (noon) or hapon (afternoon).
- “Good morning” in Cebuano is the fixed greeting Maayong buntag.
- In compound verbs, buntag-sayó means “early morning.”
3 Common Collocations
- maayong buntag – good morning
- karong buntaga – this morning
- sa buntag – in the morning
- buntag-sayó – very early in the morning
- kada buntag – every morning
4 Typical Position in a Sentence
- Time adverbial after the verb: Mo-inom ko kape sa buntag.
- Fronted for emphasis: Karong buntaga daghan ko’g buhat.
5 Five Conversational Phrases
- Maayong buntag! – Good morning!
- Kita ta sa buntag. – Let’s meet in the morning.
- Mata ko buntag-sayó kada adlaw. – I wake up very early every day.
- Unsay plano nimo karong buntaga? – What’s your plan this morning?
- Mag-exercise ta kada buntag. – Let’s exercise every morning.
6 Five Simple Conversation Exchanges
- A: Maayong buntag!
B: Maayong buntag pud!
(A: Good morning! / B: Good morning, too!) - A: Unsa imong buhaton sa buntag?
B: Magluto ko’g pamahaw.
(A: What will you do in the morning? / B: I’ll cook breakfast.) - A: Nakamata ka ba buntag-sayó?
B: Oo, alas singko ko nitindog.
(A: Did you wake up very early? / B: Yes, I got up at five.) - A: Libre ka ba karong buntaga?
B: Libre ko hangtod alas nwebe.
(A: Are you free this morning? / B: I’m free until nine.) - A: Ganahan ka mag-jogging kada buntag?
B: Ganahan kaayo!
(A: Do you like jogging every morning? / B: I like it a lot!)
7 Multiple-Choice Dialogue Questions
Q1. Unsa imong buhaton karong buntaga?
A. Buhaton nako karong buntaga ang report.
B. Karong buntaga buhaton nako ang report.
C. Nako buhaton ang report karong buntaga.
Q2. Nakakita ka ba sa adlaw sa buntag?
A. Sa buntag nakita ka ba nak?
B. Nakakita ba ka sa buntag sa adlaw?
C. Nakakita ba ka sa adlaw sa buntag?
Q3. Mata ba ka buntag-sayó kada adlaw?
A. Mata ko buntag-sayó kada adlaw.
B. Kada adlaw ko mata buntag-sayó.
C. Buntag-sayó mata ko kada adlaw.
Q4. Libre ba ka kada buntag?
A. Kada buntag libre ba ka?
B. Libre ka ba kada buntag?
C. Ba ka libre kada buntag?
Q5. Nidagan ba siya sa buntag?
A. Nidagan siya sa buntag.
B. Sa buntag nidagan siya.
C. Siya nidagan sa buntag.
Answer Key
- Q1 – correct: B
Time phrase “Karong buntaga” first, then verb + actor + object; clear and natural. - Q2 – correct: C
Predicate “nakakita ba ka” directly followed by object “sa adlaw,” then time phrase “sa buntag.” Others scramble order. - Q3 – correct: A
Verb “Mata ko” followed by time adverb “buntag-sayó” and frequency “kada adlaw” is the smooth pattern. - Q4 – correct: B
Yes-/no declarative answer: predicate “Libre ka ba” then time phrase “kada buntag”; other choices misplace “ba.” - Q5 – correct: A
Verb “Nidagan” + subject “siya” + time phrase “sa buntag.” The alternatives invert elements awkwardly.