Cebuano word: giunsa
1 Part of speech, meaning, and example sentences
- Part of speech: interrogative adverb / auxiliary (asks about manner of a completed action)
- Meaning: how (was something done); in what way
Everyday example sentences
- • Giunsa nimo pag-luto ang sinigang? – How did you cook the sinigang?
- • Giunsa kamo pag-ila-ila? – How did you two meet?
- • Giunsa niya pag-dala ang mabug-at nga kahon? – How did he carry the heavy box?
2 Learning tips for interrogatives like giunsa
- Sentence-initial: Place giunsa at the very beginning of the clause.
- Completed action: The prefix gi- signals past or completed aspect; do not use it for future plans.
- Follow with doer: Typical order is giunsa + doer + verb phrase.
- Add man for neutral tone: Giunsa man nimo…?
- Contrast with unsaon: unsaon asks “how to (do) …” for future or hypothetical actions; giunsa asks “how (was) … done.”
3 Common collocations with giunsa
- giunsa nimo …? – “how did you …?”
- giunsa man …? – neutral/polite “so how was …?”
- giunsa diay …? – mildly surprised “how on earth …?”
- giunsa kaha …? – speculative “I wonder how …?”
4 Typical sentence position
Giunsa + [doer] + [verb / pag- phrase] + (optional complements) ?
Example pattern: Giunsa nimo pag-kuha sa hulagway? – How did you take the photo?
5 Five handy conversational phrases
- Giunsa man nimo paghibalo? – How did you find out?
- Giunsa diay na nahitabo? – So how did that happen?
- Giunsa nimo pag-solve sa problema? – How did you solve the problem?
- Giunsa na ang proyekto? – How’s the project (coming along)?
- Giunsa mi pag-adto didto? – How did we get there?
6 Five short conversation exchanges
- A: Giunsa nimo pag-kat-on og Cebuano?
B: Nag-praktis ko adlaw-adlaw uban sa akong mga higala.
A: How did you learn Cebuano? / B: I practised every day with my friends. - A: Giunsa niya pag-baligya ang iyang bisikleta?
B: Gibutang niya sa online marketplace.
A: How did she sell her bicycle? / B: She put it on an online marketplace. - A: Giunsa ninyo pag-human ang report ka-gabi-i?
B: Nag-teamwork mi hangtod alas dose.
A: How did you finish the report last night? / B: We worked together until midnight. - A: Giunsa mo pag-daog sa dula?
B: Nag-praktis mi og kusog sa depensa.
A: How did you win the game? / B: We practised hard on defence. - A: Giunsa pag-uba ang printer?
B: Na-jam ang papel ug na-sunog ang motor.
A: How did the printer break? / B: The paper jammed and the motor burned out.
7 Multiple-choice dialogue questions (choose the correct interrogative reply)
Q1. I met him in Manila last year.
A. Giunsa nimo siya pag-ila-ila sa Manila?
B. Giunsa pag-ila-ila nimo siya sa Manila?
C. Giunsa sa Manila nimo siya pag-ila-ila?
Q2. She repaired her phone yesterday.
A. Giunsa niya pag-ayo iyang telepono gahapon?
B. Giunsa iyang telepono pag-ayo gahapon niya?
C. Giunsa gahapon pag-ayo niya iyang telepono?
Q3. They cooked the rice perfectly.
A. Giunsa nila pag-luto pag-ayo ang bugas?
B. Giunsa pag-luto nila pag-ayo ang bugas?
C. Giunsa ang bugas nila pag-luto pag-ayo?
Q4. We finished the project on time.
A. Giunsa namo pag-human sa proyekto sa oras?
B. Giunsa sa oras pag-human namo sa proyekto?
C. Giunsa pag-human sa proyekto namo sa oras?
Q5. He painted the wall blue.
A. Giunsa niya pag-pintal ug asul ang bungbong?
B. Giunsa ang bungbong pag-pintal niya ug asul?
C. Giunsa pag-pintal niya ang bungbong ug asul?
Answer key
- Q1: A – Correct order: giunsa + doer + object + verb phrase.
- Q2: A – Follows giunsa + doer + pag- verb + object + time.
- Q3: A – Keeps doer right after giunsa.
- Q4: A – Starts with giunsa, then doer namo, then verb phrase.
- Q5: A – Correct sequence places doer immediately after giunsa before the verb.
