init

Cebuano Word: init
(adjective & noun — basic senses: 1) “hot / warm” (adj.) 2) “heat” (noun))

1 Part of Speech, Meaning, Usage, and Example Sentences

• As an adjective: describes something that feels hot or warm.
• As a noun: the heat itself; high temperature.

Example sentences

1. Init kaayo ang kape, hinay-hinayi og inom. – The coffee is very hot; sip it slowly.
2. Grabe ang init karong ting-init. – The heat this summer is extreme.
3. Mu-init na pud ang panahon sa udto. – The weather will get hot again at noon.

2 Singular & Plural Forms

• Adjective: no plural (init stays the same).
• Noun singular: init – heat.
• Noun plural: mga init – various heats/periods of heat (rare, scientific or poetic).

3 Where You Use init in a Sentence

• Subject (noun sense): Ang init nag-paubo sa akong enerhiya. – The heat lowered my energy.
• Object: Gipugngan sa mga kahoy ang init sa adlaw. – The trees blocked the sun’s heat.
• Adjective position: precedes noun with nga: dako nga init (intense heat) or follows the linker kaayo: mainit kaayo nga sabaw.

4 Common Collocations

• kusog nga init – strong heat
• mainit nga adlaw – a hot day
• init sa kusina – kitchen heat
• init sa kalayo – heat of the fire
• ting-init – summer / hot season

5 Detailed Usage Notes

• Intensity modifiers: mainit-on (hot-ish), grabe’ng init (very hot).
• Idioms:
  • Init sa ulo – hot-tempered / easily angered.
  • Init pa sa luto – “still hot-off-the-press.”
• As an adjective it agrees with nothing; just place before noun: init nga sopas.

6 Common Mistakes

1. Saying init kaayo nga hotdog (redundant English) – simply init nga hotdog.
2. Placing adjective after noun (✗ sabaw init) – should be init nga sabaw.
3. Confusing init (temperature) with alimuot (humid, sticky heat).

7 Conversational Phrases

1. Init kaayo ron, palit ta’g ice cream. – It’s so hot now; let’s buy ice cream.
2. Na-ay ka ba’y payong kung mu-init pag-ayo? – Do you have an umbrella if it gets very hot?
3. Ay, nag-init na sad imong ulo! – Oh, you’re getting hot-tempered again!
4. Ma-okay ra ka sa init nga lugar? – Are you okay in a hot place?
5. Moinom tag tubig pirmi para kontra sa init. – Let’s drink water often to fight the heat.

8 Short Conversation Exchanges

1. A: Unsa’y sukod sa init karon sa syudad? — What’s the heat level in the city now?
   B: Nisaka ug 35 °C base sa app. — It rose to 35 °C according to the app.
2. A: Ganahan ka ba og init o tugnaw nga kape? — Do you like hot or cold coffee?
   B: Init gyud ko pirmi. — Always hot for me.
3. A: Unsay imong buhaton aron malikayan ang init sa hapon? — What do you do to avoid the afternoon heat?
   B: Nag-stay ko sa air-con nga library. — I stay in the air-conditioned library.
4. A: Init ba kaayo sa baybayon karong panahona? — Is it very hot at the beach this season?
   B: Medyo, pero presko tungod sa hangin. — Kind of, but it’s breezy so it feels fresh.
5. A: Nakadungog ko nga nag-init imong ulo ganina, tinood? — I heard you got hot-tempered earlier, is that true?
   B: Oo, tungod sa bag-o nga deadline. — Yes, because of a new deadline.

9 Multiple-Choice Questions Using init

Q1. Unsa’y naka-hinungdan sa kusog nga init kagahapon?
A. Ang kusog nga init hinungdan sa kagahapon polusyon.
B. Polusyon ang hinungdan sa kusog nga init kagahapon.
C. Hinungdan kagahapon polusyon kusog nga init ang.

Q2. Asa ka motago kung grabe ang init?
A. Motago ko sa silong kung grabe ang init.
B. Sa silong motago ko kung grabe ang init.
C. Motago ko sa gawas kung grabe ang init.

Q3. Giunsa nimo pag-sukod ang init sa sabaw?
A. Giunsa nimo ang pag-sukod sa init sa sabaw?
B. Pag-sukod giunsa nimo sabaw sa init ang?
C. Init giunsa nimo pag-sukod sa sabaw ang?

Q4. Pila ka minuto kutob mo-pabilin ang ingon ani nga init?
A. Kutob pila ka minuto mo-pabilin ingon ani nga init?
B. Pila ka minuto kutob mo-pabilin ingon ani nga init?
C. Ingon ani nga init mo-pabilin pila ka minuto kutob?

Q5. Ganahan ka og gamay nga init sa imong kwarto?
A. Ganahan ka og gamay nga init sa imong kwarto.
B. Ka ganahan og gamay init sa imong kwarto.
C. Og init gamay sa imong kwarto ganahan ka.

Answer Key

• Q1 – Correct: B
  Polusyon ang hinungdan sa kusog nga init kagahapon = subject (polusyon) + linker ang hinungdan + description; smooth order.
  • A & C mis-order cause–effect words, so they read awkward.
• Q2 – Correct: A
  Standard verb–place sequence: Motago ko sa silong (“I’ll hide under the shade”).
  • B is acceptable but we picked A to vary correct letters; C contradicts logic (hide outside).
• Q3 – Correct: A
  After Giunsa nimo, verbal-noun phrase ang pag-sukod sa init sa sabaw follows—proper grammar.
  • B & C drop article ang or shuffle object/verb pieces → ungrammatical.
• Q4 – Correct: C
  Starts with topic Ingon ani nga init (“heat like this”) then question word order mo-pabilin pila ka minuto kutob (“will last how many minutes”).
  • A & B misplace kutob or question phrase, sounding clumsy.
• Q5 – Correct: A
  Predicate Ganahan ka og + adjective-noun gamay nga init + locative phrase—normal modifier-noun order.
  • B & C scatter pronoun, adjective, and noun, so native speakers find them wrong.