langgam

Cebuano word: “langgam”

1 Part of speech, meaning, usage, and example sentences

Part of speech — Noun (“bird”).

Meaning & use — Any avian creature, from sparrow to eagle; also slang for “airplane” in jokes, but the core meaning is bird.

Examples

• Daghang langgam sa kahoy kon ting-buntag. – Many birds are in the tree in the morning.
• Namilok ang langgam sa iyang pugad. – The bird blinked in its nest.
• Gipalit niya ang langgam para sa alagang balay. – He bought the bird as a house pet.
• Nidagan ang langgam pag-abus sa pusa. – The bird flew off when the cat approached.
• Paminawa ang tingog sa langgam, murag musika. – Listen to the bird’s sound; it’s like music.

2 Singular & plural

• Singular: langgam
• Plural: mga langgam – birds

3 Where you would use it in a sentence

• Subject: Nindot ang kolor sa langgam. – The bird’s colour is beautiful.
• Object: Ayaw dakpa ang langgam kung bata pa. – Don’t catch the bird when it’s still young.
• Prepositional phrase: Nag-pahulay sila ilawom sa mga langgam nga nag-awit. – They rested under the birds that were singing.

4 Common collocations

• tingog sa langgam – birdsong
• pugad sa langgam – bird’s nest
• langgam sa kabuntagon – morning bird
• lawas sa langgam – bird’s body
• mga langgam nga mailap – wild birds

5 Detailed usage notes

• Frequent verbs: tan-aw (watch), patalinghug (listen), dakop (catch), bantay (guard), pa-tugot (release).
• In children’s riddles, langgam is often the answer to “kuto-kuto sa kahoy” (“small jumper on the tree”).
• When used for airplanes, context will make it clear: “Dako kaayong langgam sa kalangitan!”

6 Common mistakes

• Plural redundancy: duha ka mga langgam ✗ → duha ka langgam ✓.
• Predicate order: Langgam nindot kaayo ✗ → Nindot kaayo ang langgam ✓.
• Wrong animal: confusing langgam (bird) with langam (ant).

7 Five handy conversational phrases

1. Humot ang hangin kung naay langgam nga nag-awit. – The air is pleasant when birds are singing.
2. Layo ang biyahe sa langgam kon panahon sa migrasyon. – Birds travel far during migration.
3. Ayaw labaya ang pugad sa langgam. – Don’t destroy the bird’s nest.
4. Ganahan ko maminaw sa langgam sa sayong buntag. – I enjoy listening to birds early in the morning.
5. Lihayi ang kahoy nga daghan ug langgam; basi naa silay itlog. – Avoid the tree full of birds; they might have eggs.

8 Five conversation exchanges

1. Q: Nakita ba nimo ang langgam nga pula?
   A: Oo, nisandig to sa sanga sa akasya. – Yes, it perched on the acacia branch.
2. Q: Pwede ba nato buhian ang langgam karon?
   A: Pwede, kay maayo na man ang iyang pako. – Yes, because its wing has healed.
3. Q: Ganahan ba ka mag-alaga ug langgam?
   A: Ganahan ko basta hayag ang hawla ug limpyo pirmi. – I like it as long as the cage is bright and always clean.
4. Q: Nisaka ba sa atop ang langgam?
   A: Oo, nangita siguro tog mas taas nga lugar. – Yes, maybe it’s looking for a higher spot.
5. Q: Sa adlaw ba o sa gabii kusog mo-awit ang langgam?
   A: Kasagaran sa buntag sila pinaka-aktibo mo-awit. – Usually they sing most actively in the morning.

9 Multiple-choice dialogue questions

(Q = question; each has three answer choices with the word langgam.)

Q1. Nakita ba nimo ang langgam sa sanga?
A. Nakita nimo ang langgam sa sanga.
B. Langgam nakita nimo sa sanga.
C. Nimo nakita sa sanga ang langgam.

Q2. Nag-kanta ba ang langgam sa buntag?
A. Ang langgam nag-kanta sa buntag.
B. Nag-kanta ang langgam sa buntag.
C. Sa buntag nag-kanta ang langgam.

Q3. Gipalit ba niya ang langgam sa merkado?
A. Ang langgam gipalit niya sa merkado.
B. Niyá gipalit sa merkado ang langgam.
C. Gipalit niya ang langgam sa merkado.

Q4. Ibutang ba nimo ang langgam sa hawla?
A. Ibutang nimo ang langgam sa hawla.
B. Sa hawla ibutang nimo ang langgam.
C. Nimo ibutang ang langgam sa hawla.

Q5. Walay ba langgam sa disyerto?
A. Walay langgam sa disyerto.
B. Sa disyerto walay langgam.
C. Langgam walay sa disyerto.

Answer key

• Q1 – Correct: A.
– Verb nakita comes first, agent nimo next, then object phrase.
– B fronts the object; C puts agent before verb.

• Q2 – Correct: B.
– Verb nag-kanta leads, subject ang langgam follows, time phrase last.
– A starts with subject; C fronts time phrase.

• Q3 – Correct: C.
– Verb gipalit first, agent niya second, object and location last.
– A fronts object; B splits agent and verb.

• Q4 – Correct: B.
– Location phrase sa hawla is acceptably fronted; verb ibutang still comes before agent, keeping predicate cohesion.
– A & C place verb or agent before the focused location, making flow less natural.

• Q5 – Correct: A.
– Negative predicate walay langgam comes first, location phrase follows.
– B fronts location; C fronts noun without predicate, both breaking neutral order.