minuto

Cebuano Word: minuto — minute; a unit of time equal to 60 seconds

1. Part of Speech, Meaning, Usage, and Example Sentences

• Part of speech: noun
• Meaning: the small unit of clock time; also used for brief durations in everyday speech.
• Usage examples:
  • Ang minuto dali ra molabay kon dali ka mosulti. — “A minute passes quickly if you talk fast.”
  • Paabuta ko og lima ka minuto. — “Wait for me five minutes.”

2. Singular & Plural Forms

3. Where You Would Use the Word in a Sentence

• Subject: Ang minuto tik-tik sa orasan. — “The minute hand ticks on the clock.”
• Object: I-set ang minuto sa timer. — “Set the minutes on the timer.”
• Temporal modifier: Human usa ka minuto — “after one minute.”

4. Common Collocations

• usa ka minuto — one minute
• pila ka minuto — how many minutes
• lima ka minuto lang — only five minutes
• mga minuto sa presentasyon — minutes of the presentation
• minuto ug segundo — minutes and seconds

5. Detailed Usage

• Used in exact clock expressions: alas-diyes y singko (10:05) → lima ka minuto human alas-diyes.
• For durations: duha ka minuto nga pahulay (two-minute break).
• Often paired with verbs hulat (wait), human (finish), padugay (extend).
• Idiom: “Minuto nga desisyon” — “split-second decision” (very quick choice).

6. Common Mistakes to Watch For

• • Writing minutos for plural instead of mga minuto.
• • Mixing up minuto (minute) with segundo (second) or oras (hour).
• • Dropping markers: hulat ko minuto ❌ → hulat ko og minuto ✅.
• • Forgetting nga after adjectives (taas minuto ❌ → taas-ng minuto ✅).

7. Conversational Phrases

1. Tag-pila ka minuto pa? — “How many minutes more?”
2. Lima ka minuto ra ko. — “I’ll just take five minutes.”
3. Init pa, pahulata ug minuto. — “It’s still hot, let it rest a minute.”
4. Na-late ko ug tulo ka minuto. — “I was late by three minutes.”
5. Mag-break ta kada baynte ka minuto. — “Let’s take a break every twenty minutes.”

8. Everyday Conversation Exchanges

Exchange 1
A: Asa naka?
B: Ma-abot ko diha ug duha ka minuto.

Exchange 2
A: Kinsa’y nag-set sa alarm sa kinse ka minuto?
B: Ako ra, para dili ko ma-dugay.

Exchange 3
A: Unsa’y gilung-ag nimo nga tulo ka minuto?
B: Instant noodles ra.

Exchange 4
A: Ngano nga ni-extend ka ug minuto?
B: Ni-timeout man ang presentation.

Exchange 5
A: Kanus-a mo-end ang exam?
B: Sa napulo ka minuto gikan karon.

Question–Answer Exercise

Part 1 – Five Questions

1. Asa makita ang minuto sa digital nga relo?
   A. Makita ang minuto sa digital nga relo.
   B. Sa digital nga relo makita ang minuto.
   C. Ang minuto sa digital nga relo makita.
2. Unsa’y gi-reset nga minuto?
   A. Sa minuto gi-reset ang treinta.
   B. Gi-reset ang treinta ka minuto.
   C. Ang treinta ka minuto gi-reset.
3. Kinsa ang mo-hulat og lima ka minuto?
   A. Lima ka minuto mo-hulat si Ben ang.
   B. Si Ben ang mo-hulat og lima ka minuto.
   C. Ang si Ben lima ka minuto mo-hulat.
4. Kanus-a nimo gi-dugang ang minuto sa countdown?
   A. Gi-dugang nimo kanus-a ang minuto sa countdown.
   B. Ang minuto sa countdown gi-dugang nimo kanus-a.
   C. Kanus-a nimo gi-dugang ang minuto sa countdown.
5. Ngano nga nag-dugay og napulo ka minuto ang bus?
   A. Napulo ka minuto nag-dugay ang bus tungod sa trapik.
   B. Tungod sa trapik nag-dugay og napulo ka minuto ang bus.
   C. Ang bus tungod sa trapik nag-dugay og napulo ka minuto.

Part 2 – Correct Answers

1. Correct: B — Sa digital nga relo makita ang minuto.
   • Start with the location/time device; verb + subject follow naturally.
2. Correct: C — Ang treinta ka minuto gi-reset.
   • Brings the specific “thirty minutes” first for focus; verb after.
3. Correct: B — Si Ben ang mo-hulat og lima ka minuto.
   • Si marks the name; ang highlights him as the one waiting.
4. Correct: C — Kanus-a nimo gi-dugang ang minuto sa countdown.
   • Question word leads; pronoun-verb-object order follows.
5. Correct: B — Tungod sa trapik nag-dugay og napulo ka minuto ang bus.
   • Cause phrase up front; verb–object–subject comes afterward.