Cebuano word: napulog upat — “fourteen”
- Part of speech, core meaning, and example sentences
• Part of speech: numeral / determiner (cardinal)
• Meaning: the quantity 14
• Examples
– Napulog upat ka estudyante ang nadawat sa programa. – Fourteen students were accepted into the program.
– Nag-order ko og napulog upat ka pan de coco. – I ordered fourteen coconut buns.
– Napulog upat ra ko ka minuto nag-hulat. – I waited only fourteen minutes. - Cebuano or Spanish?
• napulog upat – native Cebuano compound form
• katorse – Spanish-based form for “fourteen” - Differences in use between the two number sets
• Counting everyday things or people: native form (napulog upat ka bata).
• Clock time: Spanish dominates (alas katorse is rare; after 12 one normally says alas dos sa hapon, not “14 o’clock”).
• Money totals, phone digits, serial numbers: Spanish katorse or English “fourteen” is common.
• Ordinals: ika-napulog upat (“fourteenth”) for native; Spanish ordinal forms are virtually unused.
• In fast, casual talk people often shorten to katorse; the full native form is always correct and clear. - Detailed usage notes
• Pattern: napulog upat ka + noun → Napulog upat ka tiket ang among gipalit.
• Without ka in set phrases: napulog upat ra (“only fourteen”), napulog upat pa (“fourteen more”).
• As a frequency adverb: Napulog upat ka beses siya mi-praktis sa usa ka buwan. – He practises fourteen times a month.
• Ordinal form: ika-napulog upat – the fourteenth.
• Always place the numeral directly before ka and the noun; do not reverse. - Five common pitfalls
- Dropping the classifier (napulog upat mansanas → needs ka).
- Adding an extra plural marker (napulog upat ka mga tawo – redundant).
- Mixing katorse inside an otherwise native-number sentence.
- Reversing order (mansanas napulog upat ka).
- Using napulog upat where an ordinal is required (sa napulog upat adlaw instead of sa ika-napulog upat ka adlaw).
- Common collocations
• napulog upat ka ___ – fourteen …
• napulog upat ra – only fourteen
• napulog upat pa – fourteen more
• ika-napulog upat – the fourteenth
• sa napulog upat ka buwan – in fourteen months - Typical learner mistakes and things to watch for
• Saying napulog upat when reading the digits “14” aloud in phone numbers—most speakers say katorse or English “fourteen.”
• Mispronouncing the linker: /na-pu-log u-pat/ with a light glottal stop before upat.
• Borrowing Tagalog structure (Labing-apat …) inside Cebuano sentences.
• Overusing precise numbers where approximate words (mga, hapit) sound more natural.
• Forgetting that compounds over ten always start with napulog (not napulo). - Five frequent conversational phrases
– Napulog upat ra mi kabuok karon. – There are only fourteen of us now.
– Pwede ko mangayo og napulog upat pa ka kutsara? – May I have fourteen more spoons?
– Napulog upat na lang ang nahibilin. – Only fourteen remain.
– Magkita ta mga napulog upat ka oras gikan karon. – Let’s meet about fourteen hours from now.
– Napulog upat ka beses nako gisulayan, nakaya ra gyud! – I tried fourteen times and finally succeeded! - Five short dialogue exchanges
- A: Tag-pila ang napulog upat ka mangga?
B: Sitenta pesos ra ang tanan.
– “How much are fourteen mangoes?” – “Only seventy pesos for all.” - A: Napulog upat ba ka adlaw ka mag-bakasyon?
B: Oo, napulog upat ra ko ka adlaw libre.
– “Are you on vacation for fourteen days?” – “Yes, I’m free exactly fourteen days.” - A: Naa kay napulog upat ka tiket?
B: Wala, napulog tulo ra ang nabilin.
– “Do you have fourteen tickets?” – “No, only thirteen are left.” - A: Napulog upat na ka tuig sukad ta nag-kaila, noh?
B: Sakto, napulog upat ka tuig na gyud.
– “It’s been fourteen years since we met, right?” – “Correct, fourteen years indeed.” - A: Mopalit ta og napulog upat ka botelya?
B: Murag daghan ra; napulo ra siguro.
– “Shall we buy fourteen bottles?” – “Seems too many; maybe just ten.”
- A: Tag-pila ang napulog upat ka mangga?
- Multiple-choice dialogue questions
Q1. Napulog upat ba ka libro imong gipalit?
A. Libro napulog upat ka akong gipalit.
B. Napulog upat ka libro akong gipalit.
C. Gipalit ko napulog upat ka libro.
Q2. Napulog upat ba mo ka adlaw mag-puyo dinhi?
A. Mag-puyo dinhi mo napulog upat ka adlaw.
B. Dinhi napulog upat ka adlaw mo mag-puyo.
C. Mo mag-puyo dinhi napulog upat ka adlaw.
Q3. Napulog upat ba ka bata ang nag-dula sa gawas?
A. Sa gawas nag-dula napulog upat ka bata.
B. Nag-dula napulog upat ka bata sa gawas.
C. Ang napulog upat ka bata nag-dula sa gawas.
Q4. Napulog upat ba ta ka botelya ang paliton?
A. Ta napulog upat ka botelya paliton.
B. Botelya napulog upat ka paliton ta.
C. Paliton ta napulog upat ka botelya.
Q5. Napulog upat ba sila ka beses ni-adto didto?
A. Didto sila napulog upat ka beses ni-adto.
B. Napulog upat ka beses sila didto ni-adto.
C. Ni-adto sila didto napulog upat ka beses.
Answer key and explanations
Q1 – B. Correct order is numeral phrase before subject + verb; A and C scramble elements.
Q2 – A. Verb + place + subject + numeral is natural; B and C misplace the subject or auxiliary.
Q3 – C. Fronted subject Ang napulog upat ka bata then verb is idiomatic; A and B awkwardly move adverbials.
Q4 – C. Imperative “Paliton ta” followed by object is correct; A and B split or misorder verb and object.
Q5 – C. Frequency phrase placed at sentence end flows smoothly; A and B invert or separate clause parts.
