oras

Cebuano Word: oras — hour; specific time of day; moment

1. Part of Speech, Meaning, Usage, and Example Sentences

• Part of speech: noun
• Main meanings:
  1. Hour / clock time – e.g., alas-nuebe nga oras (9 o’clock).
  2. Period of time / moment – any length of time in general speech (“time” in English).
• Usage examples:
  • Ang oras alas-sais nag-sugod ang klase. — “The class starts at six o’clock.”
  • Wala na koy oras para mag-duwa. — “I have no time to play.”

2. Singular & Plural Forms

3. Where You Would Use the Word in a Sentence

• Subject: Ang oras molabay og dali kung nalingaw ka. — “Time passes quickly when you’re having fun.”
• Object: Pag-hulat usa ka oras palihug. — “Please wait one hour.”
• Temporal modifier: Sa miaging oras — “an hour ago.”

4. Common Collocations

• alas-otso nga oras — eight o’clock
• oras sa trabaho — work hours
• tibuok oras — the whole hour / full time
• walay oras — no time
• mga oras sa klase — class hours

5. Detailed Usage

• Clock expressions use alas- + Spanish numeral: alas-diyes (10 o’clock).
• Duration: duha ka oras (two hours), pila ka oras (how many hours).
• Figurative: “Oras na para molihok.” — “It’s time to act.”
• Works with verbs hulat (wait), abot (arrive), tudlo (point out time), tipid ug oras (save time).

6. Common Mistakes to Watch For

• • Pluralizing as orases — correct is mga oras.
• • Using oras when minuto (minute) is meant.
• • Dropping markers: wala oras ❌ → wala koy oras ✅.
• • Forgetting nga after adjectives (dako oras ❌ → dakong oras ✅).

7. Conversational Phrases

1. Tag-pila ka oras ang byahe? — “How many hours is the trip?”
2. Alas kuwatro na ang oras. — “It’s already four o’clock.”
3. Wala pa koy oras karon. — “I don’t have time right now.”
4. Tipigi ang oras, palihug. — “Please manage your time.”
5. Mag-meet ta sa parehas nga oras ugma. — “Let’s meet at the same time tomorrow.”

8. Everyday Conversation Exchanges

Exchange 1
A: Unsa’y oras na karon?
B: Alas-nuebe diay.

Exchange 2
A: Kanus-a ka libre nga oras?
B: Human sa alas-singko nga trabaho.

Exchange 3
A: Pila ka oras imong gi-hulat?
B: Usa ka oras ra.

Exchange 4
A: Ngano nga nag-dali ka?
B: Gakutob na ang oras sa deadline.

Exchange 5
A: Asay maayo nga oras magkita?
B: Alas-diyes sa buntag unya.

Question–Answer Exercise

Part 1 – Five Questions

1. Asa makita ang oras sa relo?
   A. Sa relo makita ang oras.
   B. Ang oras sa relo makita.
   C. Makita ang oras sa relo.
2. Unsa’y gi-adjust nga oras?
   A. Gi-adjust ang alas-dose nga oras.
   B. Sa oras gi-adjust ang alas-dose.
   C. Ang alas-dose gi-adjust nga oras.
3. Kinsa ang mo-hulat og duha ka oras?
   A. Duha ka oras si Ana mo-hulat ang.
   B. Si Ana ang mo-hulat og duha ka oras.
   C. Ang si Ana duha ka oras mo-hulat.
4. Kanus-a nimo gi-set ang oras?
   A. Gi-set nimo kanus-a ang oras.
   B. Kanus-a nimo gi-set ang oras.
   C. Ang oras gi-set nimo kanus-a.
5. Ngano nga nag-dugay og tulo ka oras ang miting?
   A. Tungod sa daghang agenda nag-dugay og tulo ka oras ang miting.
   B. Ang miting tungod sa daghang agenda nag-dugay og tulo ka oras.
   C. Nag-dugay og tulo ka oras tungod sa daghang agenda ang miting.

Part 2 – Correct Answers

1. Correct: C — Makita ang oras sa relo.
   • Verb first, then subject, then location — natural order.
2. Correct: A — Gi-adjust ang alas-dose nga oras.
   • Verb first; shows that 12 o’clock time was adjusted.
3. Correct: B — Si Ana ang mo-hulat og duha ka oras.
   • Si marks the person; ang flags her as the one waiting.
4. Correct: B — Kanus-a nimo gi-set ang oras.
   • Question word first; pronoun-verb-object after.
5. Correct: A — Tungod sa daghang agenda nag-dugay og tulo ka oras ang miting.
   • Cause phrase up front; verb-object-subject sequence next.