1 Part of Speech, Meaning, and Example Sentences
- Part of speech: noun
- Core meanings:
Example sentences
- Unsa na’ng orasa? – What time is it now?
- Alas otso nga oras magsugod ang klase. – The class starts at eight o’clock.
- Magkita ta sa oras nga napili nimo. – Let us meet at the time you choose.
- Wala koy igong oras karon. – I have no enough time now.
- Gasto ko ug duha ka oras sa biyahe. – I spent two hours travelling.
2 Points to Keep in Mind (Time-Related Vocabulary)
- “Oras” + numeral usually appears with the Spanish-style “alas” clock pattern: alas siyete sa buntag.
- When asking for time, the common set phrase is “Unsa na’ng orasa?” (What time is it?).
- For duration, pair a numeral with ka oras: tulo ka oras — three hours.
- Cebuano distinguishes minuto (minute) and segundo (second); avoid mixing English “hour” inside Cebuano syntax.
- Place the time phrase near the verb for clarity; avoid burying it after long clauses.
3 Common Collocations
- unsa na’ng orasa? – what time is it?
- tibuok oras – the whole hour / full time
- usa ka oras / duha ka oras – one / two hours
- alas + numeral + oras – clock format (alas dos nga oras)
- sa maong oras – at that very time
4 Typical Sentence Position
- After the main verb: Mo-abot sila alas singko nga oras.
- Fronted for emphasis: Alas nuwebe nga oras ko ni-mata, dili sayo.
- With duration: Nag-hulat ko og duha ka oras (verb + duration).
5 Five Everyday Conversational Phrases
- Libre ka ba ani nga oras? – Are you free at this time?
- Ayaw kalimti: alas tres nga oras ang meeting. – Don’t forget: the meeting is at three o’clock.
- Mag-exercise ko kada oras sa buntag. – I exercise every hour in the morning.
- Wala na ta’y igong oras! – We don’t have enough time!
- Palihug, sumpayi ko sunod nga oras. – Please call me next hour.
6 Five Simple Conversation Exchanges
- A: Unsa na’ng orasa?
B: Alas dose na.
A: What time is it now? / B: It’s already twelve o’clock. - A: Makalakaw ta ug sayo?
B: Oo, mga alas sais nga oras ta molakaw.
A: Can we leave early? / B: Yes, we’ll leave at around six o’clock. - A: Pila ka oras ang biyahe padulong Cebu?
B: Mga upat ka oras.
A: How many hours is the trip to Cebu? / B: About four hours. - A: Kanus-a nimo humanon ang report?
B: Sulod sa usa ka oras mahuman na.
A: When will you finish the report? / B: It will be done within an hour. - A: Dili ka ba kapahulay karong orasa?
B: Dili pa, busy pa ko.
A: Can’t you take a break at this time? / B: Not yet, I’m still busy.
7 Multiple-Choice Dialogue Questions
Q1. Unsa imong buhaton aning orasa?
A. Buaton nako aning orasa ang trabaho.
B. Aning orasa buhaton nako ang trabaho.
C. Nako buhaton ang trabaho aning orasa.
Q2. Pila ka oras ka nag-hulat?
A. Nag-hulat ko tulo ka oras.
B. Tulo ka oras nag-hulat ko.
C. Ko nag-hulat tulo ka oras.
Q3. Magsugod ba ang salida alas siyete nga oras?
A. Alas siyete nga oras magsugod ang salida.
B. Magsugod alas siyete nga oras ang salida.
C. Ang salida alas siyete nga oras magsugod.
Q4. Makadawat ka ba og tawag karong orasa?
A. Makadawat ka ba karong orasa tawag?
B. Karong orasa makadawat ko og tawag.
C. Tawag makadawat ko karong orasa.
Q5. Mahuman ba niya ang report sulod sa duha ka oras?
A. Mahuman niya ang report sulod sa duha ka oras.
B. Sulod sa duha ka oras mahuman niya ang report.
C. Sa duha ka oras sulod mahuman niya ang report.
Answer Key
- Q1 – correct: B
Time phrase “aning orasa” first, followed by verb phrase “buhaton nako” then object “ang trabaho.” - Q2 – correct: A
Verb “nag-hulat ko” precedes the duration “tulo ka oras,” forming a natural declarative sentence. - Q3 – correct: B
Sentence begins with verb “magsugod,” then clock phrase, then subject — the clearest flow. - Q4 – correct: B
Starting with the time phrase for emphasis is acceptable; verb + actor + object follows smoothly. - Q5 – correct: A
Verb + subject + time clause “sulod sa duha ka oras” gives a straightforward affirmative answer.
