pista

Cebuano Word: pista
(noun – “fiesta,” “festival,” a community celebration—usually the annual feast day of a town’s patron saint, but also any local fair or big public festivity)

1 Part of Speech, Meaning, Usage, and Example Sentences

• Part of speech: noun
• Meaning: a large, usually annual celebration with food, music, games, and religious or civic rites.
• Example sentences
  1. Dako kaayo ang pista sa among baryo kada Mayo. – The fiesta in our village is huge every May.
  2. Nag-andam sila og lechon para sa pista ugma. – They are preparing roast pig for tomorrow’s festival.
  3. Gi-abrihan sa mayor ang pista pinaagi sa parada. – The mayor opened the fiesta with a parade.

2 Singular & Plural Forms

• Singular: pista – one fiesta / festival
• Plural: mga pista – several fiestas / festivals

3 Where to Use pista in a Sentence

• Subject: Ang pista nagdala og daghang bisita sa lungsod. – The festival brings many visitors to town.
• Object: Gilauman nila ang pista matag tuig. – They look forward to the fiesta every year.
• Prepositional phrase: Aduna’ y fireworks sa katapusan sa pista. – There are fireworks at the end of the festival.

4 Common Collocations

• pista sa baryo – village fiesta
• pista sa patron – patron-saint feast
• kalihokan sa pista – fiesta activities
• pista sa pagkaon – food fair (literally “feast of food”)
• bag-ong pista – new festival (recently created event)

5 Detailed Usage Notes

• Nearly always involves a religious Mass + civic party: processions, sports, concerts, food stalls.
• Often modified by date or saint: pista ni Señor San Isidro.
• Verbs used with it: mag-pista “to celebrate a fiesta,” nangapista “went fiesta-hopping,” ipista “to hold as a fiesta.”
• Adjectives precede with nga: dako nga pista – big fiesta.

6 Common Mistakes to Watch For

1. English plural pistas ✗ – use mga pista ✓.
2. Adjective after the noun (✗ pista dako) – should be dako nga pista.
3. Using pista for secular concerts with no festive elements; better use konsiyerto or event.

7 Five Frequently Used Conversational Phrases

1. Ganahan ka mo-adto sa pista karong semana? – Do you want to go to the fiesta this week?
2. Unsay tema sa pista karong tuiga? – What’s the theme of this year’s festival?
3. Puno kaayo ang plaza panahon sa pista. – The plaza is very crowded during the fiesta.
4. Ayaw kalimti ang banda nga motukar sa pista. – Don’t forget the band that will play at the festival.
5. Libre ba ang pagkaon sa pista? – Is the food free at the fiesta?

8 – Short Conversation Exchanges

1. A: Kanus-a magsugod ang pista?
   B: Alas nuwebe sa buntag, magsugod sa Misa. A: When does the fiesta start?
   B: At nine in the morning, beginning with Mass.
2. A: Nakaprepara na ba ta para sa pista?
   B: Oo, hapit na mahuman ang dekorasyon. A: Are we prepared for the festival?
   B: Yes, the decorations are almost done.
3. A: Unsa’y imong paboritong kalihokan sa pista?
   B: Ang street-dance gyud. A: What’s your favorite fiesta activity?
   B: Definitely the street dance.
4. A: Daghan bang turista moanhi sa pista?
   B: Grabe ka-daghan, punô ang tanang hotel. A: Do many tourists come for the festival?
   B: A lot—every hotel is full.
5. A: Kinsa’y nagluto sa lechon para sa pista?
   B: Si Tito Ramon maoy nag-ayo sa litsonero. A: Who roasted the pig for the fiesta?
   B: Uncle Ramon supervised the roaster.

9 Multiple-Choice Questions

Q1. Unsa’y nahitabo sa inyong pista kagabii?
A. Nahuman na ang among pista kagabii.
B. Pista kagabii nahuman na ang among.
C. Ang nahitabo pista among kagabii nahuman na.

Q2. Asa ka mo-adto sa pista karong Sabado?
A. Mo-adto ko sa pista sa plaza.
B. Plaza mo-adto ko sa pista sa.
C. Sa plaza pista ko mo-adto sa.

Q3. Giunsa nimo pag-andam ang dekorasyon sa pista?
A. Giunsa nimo ang pag-andam sa dekorasyon sa pista?
B. Pag-andam giunsa nimo pista sa dekorasyon ang?
C. Dekorasyon giunsa pag-andam nimo pista sa ang?

Q4. Pila ka adlaw ang kasagarang pista sa inyong lungsod?
A. Pila ka adlaw ang kasagarang pista sa inyong lungsod?
B. Kasagarang pista pila ka adlaw sa inyong lungsod?
C. Inyong lungsod pila ka adlaw ang kasagarang pista?

Q5. Ganahan ka og bag-ong tema sa pista?
A. Ganahan ka og bag-ong tema sa pista.
B. Og pista tema bag-ong ganahan ka.
C. Ka ganahan og bag-ong pista tema.

Answer Key & Simple Explanations

Q1 – correct answer: A

• Nahuman na (already finished) + subject ang among pista + time kagabii is the natural order.
• B & C scramble verb, subject, and time, so they sound awkward.

Q2 – correct answer: A

• Standard sequence: verb → object → place (Mo-adto ko sa pista sa plaza).
• B & C misplace the place phrase and split the verb–object pair, breaking flow.

Q3 – correct answer: A

• After Giunsa nimo (“How did you”), the verbal-noun phrase ang pag-andam sa dekorasyon sa pista follows smoothly.
• B & C drop the article ang and mis-order object and modifiers, making them ungrammatical.

Q4 – correct answer: A

• Cebuano “how many days” questions start with Pila ka adlaw, then subject ang kasagarang pista, then location phrase.
• B & C invert or split these parts, so native speakers would find them unnatural.

Q5 – correct answer: A

• Predicate Ganahan ka og is directly followed by adjective-noun phrase bag-ong tema plus the sa pista complement.
• B & C scatter adjective, noun, and prepositional phrase, violating normal modifier-noun order.