sakit

Cebuano Word: sakit — pain, ache (noun); illness/disease (noun); painful/hurting (adj); to hurt (verb)

Overview

• Part of speech & meanings
  • Noun (physical pain): “Ache/pain” – sakit sa ulo (headache)
  • Noun (illness): “Disease/ailment” – sakit sa kasing-kasing (heart disease)
  • Adjective / verb: “Painful / to hurt” – Masakit akong tuhod (My knee hurts)
• Singular & plural
  • Singular: sakit
  • Plural: mga sakit
• Typical sentence slots
  • Subject: Ang sakit kusog kung gabii.
  • Object: Gipahunong niya ang sakit gamit ang tambal.
  • Predicate adjective: Init pa, ma-sakit ka kung mo-hikap.
• Common collocations
  • sakit sa tiyan – stomach ache
  • sakit og ka-sinulog – body pain after dancing
  • mga sakit sa bakterya – bacterial diseases
  • walay sakit – no illness / healthy
  • gamot sa sakit – medicine for pain
• Detailed usage
  • Can name general illnesses (unsa’y imong sakit?), or specify organs (sakit sa ngipon).
  • As adjective/verb, always with linker ma- or masakit: Masakit akong likod.
  • Idiom: “Bisan unsang sakit, naay tambal.” — “Every pain has its cure.”
• Common mistakes
  • Confusing sakit (pain) with saka (rise) or salit (therefore).
  • Forgetting linker nga with adjectives: dako sakit ❌ → dakong sakit ✅.
  • Using English plural sakits instead of mga sakit.

7. Conversational phrases

1. Unsa’y imong sakit? — “What’s your illness/pain?”
2. Lain akong tiyan, nag-sakit. — “My stomach feels bad, it hurts.”
3. Dili gyud ko gusto’g sakit sa ulo. — “I really don’t like headaches.”
4. Kinsa’y maayo nga tambal sa sakit? — “What’s a good medicine for pain?”
5. Ayaw palig-oy-lig-oy, basin mo-grabe ang sakit. — “Don’t delay, the illness might worsen.”

8. Short conversation exchanges

1
A: Naa kay sakit karon?
B: Gamay ra, sip-on ug ubo.

2
A: Asa nimo nabati ang sakit?
B: Sa likod, hapdos kaayo.

3
A: Dok, dugay na ni nga sakit?
B: Hap-it na tulo ka buwan.

4
A: Unsay hinungdan sa imong sakit?
B: Sigeg kaon og tam-is.

5
A: Nakapahuway na ba ka?
B: Oo, na-wala gamay ang sakit.

Questions

Q1 Asa nimo gibati ang sakit?

• Gibati nimo ang sakit sa tuhod.
• Sa tuhod nimo sakit gibati ang.
• Ang sakit sa tuhod gibati nimo.

Q2 Unsa’y klase sa sakit imong gihisgutan?

• Klase sa sakit imong gihisgutan ang trangkaso.
• Ang trangkaso klase sa sakit imong gihisgutan.
• Imong gihisgutan klase sa sakit trangkaso ang.

Q3 Kinsa ang mo-tan-aw sa imong sakit ugma?

• Ugma si Dr. Lim mo-tan-aw ang sa sakit.
• Si Dr. Lim ang mo-tan-aw sa imong sakit ugma.
• Ang si Dr. Lim ugma sakit mo-tan-aw sa imong.

Q4 Kanus-a nimo nasugdan ang sakit?

• Nasugdan nimo ang sakit niadtong Lunes.
• Ang sakit nasugdan nimo Lunes niadtong.
• Niadtong Lunes nimo nasugdan sakit ang.

Q5 Ngano nga nag-balik-balik ang sakit?

• Nag-balik-balik tungod sa kakulang sa pahulay ang sakit.
• Tungod sa kakulang sakit nag-balik-balik sa pahulay ang.
• Ang sakit sa pahulay nag-balik-balik tungod kakulang.

Correct Answer

• Q1: first bullet ✔︎ — correct order is verb + object + location.
• Q2: second bullet ✔︎ — object (trangkaso) first, then clause.
• Q3: second bullet ✔︎ — Si marks person; ang highlights role.
• Q4: first bullet ✔︎ — verb phrase follows time expression naturally.
• Q5: first bullet ✔︎ — cause phrase comes first; verb-subject follows.