suba

Cebuano Word: suba

1. Part of Speech, Meaning, Usage, and Example Sentences

Part of speech — Noun – “river; stream; any flowing body of inland water.”

Meaning & typical use

• Literal: natural watercourse flowing toward a sea or lake.
• Figurative: continuous flow (suba sa luha – “a river of tears”).

Example sentences

• Limpyo pa ang suba sa among baryo. – The river in our village is still clean.
• Nag-tabok sila sa suba gamit ang balsa. – They crossed the river on a raft.
• Dili luwas maligo sa suba kung kusog ang sulog. – It is not safe to swim in the river when the current is strong.
• Ang suba nag-agas padulong sa dagat. – The river flows toward the sea.
• Gibantayan sa mga residente ang pag-taas sa tubig sa suba. – Residents watch the rising river water.

2. Singular & Plural Forms

• Singular: suba
• Plural: mga suba (“rivers”) – seldom used unless discussing geography.

3. Sentence Positions

• Subject: Dakô ang suba sa Bukidnon. – The river in Bukidnon is big.
• Object: I-likay ang basura sa suba. – Keep trash away from the river.
• Prepositional phrase: Nag-puy-o sila duol sa suba. – They live near the river.

4. Common Collocations

• tubig sa suba – river water
• sulog sa suba – river current
• tabok sa suba – river crossing
• suba sa bukid – mountain river
• mga suba sa Pilipinas – rivers of the Philippines

5. Detailed Usage Notes

• Pair with verbs tabok (cross), langoy (swim), agas (flow), limpyo (clean), bantay (watch).
• When describing location, use sa suba (at the river) or gikan sa suba (from the river).
• In folklore, suba is often a boundary between villages or realms.

6. Common Mistakes to Watch For

• Saying tulo ka mga suba (redundant); write tulo ka suba.
• Beginning neutral statements with the noun (Suba taas kaayo karon ✗) – correct: Taas kaayo ang suba karon.
• Confusing suba (river) with sapa (smaller creek).

7. Five Frequently Used Conversational Phrases

1. Limpyo ba ang suba diri? – Is the river here clean?
2. Ayaw pag-labay og basura sa suba. – Do not throw trash into the river.
3. Tabok ta sa suba gamit ang tulay. – Let’s cross the river using the bridge.
4. Kusog ang sulog sa suba karon hapon. – The river’s current is strong this afternoon.
5. Nindot mag-piknik sa daplin sa suba. – It’s nice to picnic by the riverbank.

8. Five Simple Conversation Exchanges

1. Q: Luwas ba molangoy sa suba karong adlaw?
   A: Oo, hinay ra man ang sulog sa suba. – Yes, the river current is gentle.
2. Q: Naa bay isda sa suba duol sa inyo?
   A: Oo, daghan pa gihapon isda sa among suba. – Yes, there are still many fish in our river.
3. Q: Nag-ulan, motaas ba dayon ang tubig sa suba?
   A: Kasagaran, dali gyud motaas ang tubig sa suba inig-ulan. – Usually the river rises quickly when it rains.
4. Q: Gi-limpyo ba sa barangay ang daplin sa suba?
   A: Oo, adunay schedule sa pag-kolekta sa basura sa suba. – Yes, there is a schedule for collecting trash from the river.
5. Q: Pwede ba ta mag-kayak sa suba ugma?
   A: Pwede, basta magsul-ob ta og life jacket samtang naa sa suba. – Yes, as long as we wear life jackets while on the river.

9. Multiple-Choice Dialogue Questions

Q1. Gitan-aw ba nimo ang suba sa buntag?
A. Nimo gitan-aw sa buntag ang suba.
B. Sa buntag gitan-aw nimo ang suba.
C. Gitan-aw nimo ang suba sa buntag.

Q2. Mopangisda ba sila sa suba ugma?
A. Mopangisda sila sa suba ugma.
B. Ugma mopangisda sila sa suba.
C. Sila mopangisda sa suba ugma.

Q3. Limpyo ba ang suba human sa clean-up drive?
A. Human sa clean-up drive limpyo ang suba.
B. Limpyo ang suba human sa clean-up drive.
C. Suba limpyo ang human sa clean-up drive.

Q4. Kuhaon ba niya ang tubig sa suba para sa tanom?
A. Kuhaon niya ang tubig sa suba para sa tanom.
B. Tubig sa suba kuhaon niya para sa tanom.
C. Niya kuhaon ang tubig sa suba para sa tanom.

Q5. Walay ba suba sa ilang lugar?
A. Walay suba sa ilang lugar.
B. Sa ilang lugar walay suba.
C. Suba walay sa ilang lugar.

Answer Key

• Q1 – Correct: C.
  • Reason: Verb Gitan-aw first, agent nimo second, object phrase last.
  • Why A & B wrong: They place agent or location before the verb, disrupting neutral Cebuano verb-initial order.
• Q2 – Correct: B.
  • Reason: Time adverbial Ugma can precede the verb for emphasis; verb mopangisda still immediately follows.
  • Why A wrong: Verb-first also valid, but key chosen to vary pattern; C wrong: Subject first, losing verb-initial flow.
• Q3 – Correct: B.
  • Reason: Predicate adjective Limpyo leads, noun phrase follows.
  • Why A wrong: Fronts time phrase; C wrong: Word order scrambled.
• Q4 – Correct: A.
  • Reason: Verb Kuhaon first, agent niya next, object phrase last.
  • Why B & C wrong: Object or agent moved before verb.
• Q5 – Correct: A.
  • Reason: Negative predicate Walay suba leads, location phrase follows.
  • Why B & C wrong: Location or noun put before predicate.