Cebuano Word Focus: tungod kay
1 Part of Speech, Meaning, and Example Sentences
- Part of speech: Conjunction (causal)
- Meaning: “because / due to the fact that” – introduces the reason for an action or state.
Example sentences
- Dili ko makalakaw karon tungod kay uwanon. – “I cannot leave now because it is rainy.”
- Nalipay siya tungod kay nakadawat siyaʼg balita sa pamilya. – “She is happy because she received news from her family.”
- Niadto mi sayo tungod kay layo ang lugar. – “We went early because the place is far.”
2 Points to Keep in Mind When Learning Conjunctions like tungod kay
- Formality & weight: tungod kay gives a fuller, slightly more formal explanation than the shorter kay.
- Clause order: Main clause usually comes first, followed by the tungod kay clause. Placing the reason first is possible but uncommon.
- No comma needed in everyday writing; rely on natural pause.
- Do not confuse with tungod sa: tungod sa is followed by a noun phrase (“because of”), while tungod kay must be followed by a full clause with a verb.
- One cause per sentence: Avoid chaining multiple tungod kay reasons; break long thoughts into separate sentences.
3 Common Collocations with tungod kay
- wala … tungod kay … – “there isn’t … because …”
- dili … tungod kay … – “(I) will not … because …”
- nag- / nagpa- / nag-verb … tungod kay … – any verb phrase plus cause
- malipay / masuko … tungod kay … – emotion expressed with stated reason
- niadto / mibalik … tungod kay … – movement explained by cause
4 Typical Position in a Sentence
Main clause tungod kay reason clause.
Gikansela ang biyahe tungod kay kusog ang bagyo.
“The trip was cancelled because the storm was strong.”
5 Five Everyday Conversational Phrases
- Dali ta tungod kay hapit na ang oras. – “Let’s hurry because time is almost up.”
- Pasaylo-a ko tungod kay na-late ko. – “Forgive me because I am late.”
- Nagpuyo ra ko sa balay tungod kay gikapoy ko. – “I just stayed home because I was tired.”
- Nahadlok siya tungod kay ngitngit kaayo. – “She was afraid because it was very dark.”
- Lami ang sabaw tungod kay bag-o ang isda. – “The soup is tasty because the fish is fresh.”
6 Five Simple Conversation Exchanges Using tungod kay
- A: Nganong wala ka niapil sa outing?
B: Wala ko niapil tungod kay daghan koʼg trabaho. - A: Nganong nagtak-in kaʼg jacket bisan init?
B: Nagtak-in ko tungod kay nagsakit akong tutunlan. - A: Nganong nilakaw ka sayo?
B: Nilakaw ko sayo tungod kay kinahanglan ko mu-adto sa bangko. - A: Nganong hilom ra man ka?
B: Hilom ra ko tungod kay gikapoy ko sa trabaho. - A: Nganong nag-smile ka pirmi karon?
B: Nag-smile ko tungod kay na-promo ko sa akong trabaho.
7 Multiple-Choice Dialogue Questions
Q1. Nianhi ba ka sayo tungod kay daghan paʼg buhaton?
A. Nianhi ko sayo tungod kay daghan paʼg buhaton.
B. Bu-haton daghan paʼg sayo nianhi tungod kay ko.
C. Tungod kay daghan paʼg buhaton nianhi ko sayo.
Q2. Wala ba siya mi-adto sa party tungod kay gihilantan siya?
A. Mi-adto wala siya sa party tungod kay gihilantan.
B. Wala siya mi-adto sa party tungod kay gihilantan siya.
C. Gihilantan sa party wala tungod kay siya mi-adto.
Q3. Nag-bike ba ka tungod kay gusto ka mag-ehersisyo?
A. Gusto mag-ehersisyo ka tungod kay nag-bike.
B. Nag-bike ko tungod kay gusto ko mag-ehersisyo.
C. Tungod kay nag-bike ko gusto mag-ehersisyo ko.**
Q4. Nagsigarilyo ba siya pag-usab tungod kay nag-stress siya?
A. Nagsigarilyo siya pag-usab tungod kay nag-stress siya.
B. Pag-usab stress siya tungod kay nagsigarilyo.
C. Stress siya nagsigarilyo tungod kay pag-usab.
Q5. Ni-pahuway ba ta karon tungod kay human na ang trabaho?
A. Ni-pahuway ta karon tungod kay human na ang trabaho.
B. Human na ang trabaho tungod kay ni-pahuway ta karon.
C. Trabaho human na tungod kay ta ni-pahuway karon.
Answer Key & Explanations
- Q1 → A – main clause first, reason after tungod kay.
- Q2 → B – proper word order: subject + verb + place, then reason.
- Q3 → B – subject-verb first, clear cause after tungod kay.
- Q4 → A – declarative statement followed by causal clause.
- Q5 → A – correct placement of reason; others scramble elements.
