▸ 1. Part of Speech & Meaning
• Part of speech: numeral / determiner
• Meaning: “one thousand five hundred (1 500)”
Usa ka libo ug lima ka gatos ka estudyante ang misalmot sa seminar.
→ One thousand five hundred students joined the seminar.
Nag-order sila og usa ka libo ug lima ka gatos ka siomai.
→ They ordered 1 500 siomai.
Usa ka libo ug lima ka gatos ra ko ka minuto nag-hulat.
→ I waited only 1 500 minutes.
▸ 2. Cebuano or Spanish?
- Native (Cebuano): usa ka libo ug lima ka gatos
- Spanish-based: mil kinyentos (1 500 → mil quinientos)
▸ 3. When the Two Sets Are Used
| Situation | Native form | Spanish form |
|---|---|---|
| Counting people/things | ✓ | — |
| Money totals, phone digits | — | ✓ |
| Ordinal reference | ika-usa ka libo ug lima ka gatos (1 500ᵗʰ) | Spanish ordinals almost never used |
▸ 4. Usage Patterns
usa ka libo ug lima ka gatos ka + Noun
Usa ka libo ug lima ka gatos ka tiket among gipalit.
- Mini-phrases – … ra “only 1 500”, … pa “1 500 more”
- Frequency – Usa ka libo ug lima ka gatos ka beses siya mi-praktis sa tuig.
- Ordinal – ika-usa ka libo ug lima ka gatos = 1 500ᵗʰ
▸ 5. Top 5 Pitfalls
- Forgetting ka → ✗ usa ka libo ug lima ka gatos mansanas
- Double plural → ✗ usa ka libo ug lima ka gatos ka mga tawo
- Mixing “mil kinyentos” mid-sentence with native numbers
- Word-order flip → ✗ mansanas usa ka libo ug lima ka gatos ka
- Using cardinal where ordinal is needed (say ika-usa ka libo ug lima ka gatos when ranking)
▸ 6. Common Collocations
- usa ka libo ug lima ka gatos ka piraso/tawo/pesos
- usa ka libo ug lima ka gatos ra — only 1 500
- usa ka libo ug lima ka gatos pa — 1 500 more
- ika-usa ka libo ug lima ka gatos — 1 500ᵗʰ
- sa usa ka libo ug lima ka gatos ka adlaw — in 1 500 days
▸ 7. Learner Alerts
- Prices & phone numbers are usually read mil kinyentos or English “one-five-hundred.”
- Pronounce /u-SA ka LI-bo ug LI-ma ka GA-tos/ (stress SA, LI-ma, GA).
- Avoid Tagalog isang-libo limandaang in Cebuano contexts.
- Use mga / hapit for approximations (e.g., hapit usa ka libo ug lima ka gatos).
▸ 8. Handy Everyday Phrases
- Usa ka libo ug lima ka gatos ra mi kabuok karon. — “We’re only 1 500 now.”
- Pwede ko mangayo og usa ka libo ug lima ka gatos pa ka kutsara? — “May I have 1 500 more spoons?”
- Usa ka libo ug lima ka gatos na lang ang nahibilin. — “Only 1 500 remain.”
- Magkita ta mga usa ka libo ug lima ka gatos ka oras gikan karon. — “Let’s meet about 1 500 hours from now.”
- Usa ka libo ug lima ka gatos ka beses nako gisulayan—nakaya ra gyud! — “I tried 1 500 times and finally did it!”
▸ 9. Five Short Dialogues
| # | Cebuano Question | Cebuano Answer | English Translation |
|---|---|---|---|
| 1 | Tag-pila ang usa ka libo ug lima ka gatos ka mangga? | ₱7 500 ra tanan. | “How much for 1 500 mangoes?” — “Only ₱7 500 for all.” |
| 2 | Usa ka libo ug lima ka gatos ba ka adlaw ka mag-bakasyon? | Dili, usa-ka-libo ra. | “Are you vacationing for 1 500 days?” — “No, just 1 000.” |
| 3 | Naa kay usa ka libo ug lima ka gatos ka tiket? | Wala, usa-ka-libo ug siyamnapu ra ang nabilin. | “Do you have 1 500 tickets?” — “No, only 1 090 left.” |
| 4 | Usa ka libo ug lima ka gatos na ka tuig ta nag-kaila? | Murag sobra; usa-ka-libo lang. | “Have we known each other 1 500 years?” — “Bit too much—only a thousand.” |
| 5 | Mopalit ta og usa ka libo ug lima ka gatos ka botelya? | Daghan ra; siyam-ka-gatos lang usa. | “Shall we buy 1 500 bottles?” — “Too many; 900 first.” |
▸ 10. Multiple-Choice Dialogue Questions
Q1
Usa ka libo ug lima ka gatos ba ka libro imong gipalit?
A. Gipalit ko usa ka libo ug lima ka gatos ka libro.
B. Usa ka libo ug lima ka gatos ka libro akong gipalit.
C. Libro usa ka libo ug lima ka gatos ka akong gipalit.
Q2
Usa ka libo ug lima ka gatos ba mo ka adlaw mag-puyo dinhi?
A. Dinhi usa ka libo ug lima ka gatos ka adlaw mo mag-puyo.
B. Mag-puyo dinhi mo usa ka libo ug lima ka gatos ka adlaw.
C. Mo mag-puyo dinhi usa ka libo ug lima ka gatos ka adlaw.
Q3
Usa ka libo ug lima ka gatos ba ka bata ang nag-dula sa gawas?
A. Sa gawas nag-dula usa ka libo ug lima ka gatos ka bata.
B. Usa ka libo ug lima ka gatos ka bata nag-dula sa gawas.
C. Nag-dula usa ka libo ug lima ka gatos ka bata sa gawas.
Q4
Usa ka libo ug lima ka gatos ba ta ka botelya ang paliton?
A. Paliton ta usa ka libo ug lima ka gatos ka botelya.
B. Ta usa ka libo ug lima ka gatos ka botelya paliton.
C. Botelya usa ka libo ug lima ka gatos ka paliton ta.
Q5
Usa ka libo ug lima ka gatos ba sila ka beses ni-adto didto?
A. Didto sila usa ka libo ug lima ka gatos ka beses ni-adto.
B. Usa ka libo ug lima ka gatos ka beses sila didto ni-adto.
C. Ni-adto sila didto usa ka libo ug lima ka gatos ka beses.
▸ Answer Key & Explanations
- Q1 → A – Verb gipalit ko then object; numeral phrase right before the noun.
- Q2 → C – Subject + helper mo, verb, place, numeral sequence flows best.
- Q3 → B – Subject phrase usa ka libo ug lima ka gatos ka bata precedes verb naturally.
- Q4 → A – Imperative Paliton ta followed by complete object is correct order.
- Q5 → C – Frequency phrase sounds smooth at the end of the clause; others invert elements.
« Back to Glossary Index
